Ülseratif Kolit bir kalin bagirsak (kolon) hastaligidir. Kalin bagirsak ince bagirsaktan sonraki bagirsak bölümüdür.
Ince bagirsak, alinan besinlerin sindirildigi ve emildigi bagirsak kismidir. Ince bagirsakta emilmeyen posali gida kalin bagirsakta depolanir, içindeki suyun büyük kismi burada emilir. Böylece katilasan feçes, kalin bagirsagin hareketleri ile bagirsagin son bölümü olan rektuma gelir ve anüsten (makat) disariya atilir.
Ülseratif Kolit, kolonun iç yüzünü döseyen tabakanin (mukoza) hastaligidir. Mukozada iltihap ve kanayan yaralar (ülser) yapar. Etken ne olursa olsun, bu zararli faktöre karsi bagirsak mukozasinda cevap olarak iltihap hücreleri artar, inflamasyon ve ülserler gelisir.
Hastaligin tedavisinde kullanilan ilaçlar, bazi hastalarda nutrisyonel durumu daha da olumsuz yönde etkilemektedir.
Yag emilimi olumsuz etkilenmekte ve A, D, E ve K vitaminlerinin eksikligine yol açabilmektedir.
Demir yetersizligi ve anemi siklikla görülmektedir. Yetersizlik ve anemiyle birlikte B12 eksikligi de görülmektedir.
Belirtileri nelerdir ?
Kanli ishal,
Karinda kramplar,
Anemi ve zayiflamadir.
Beslenmesinde Dikkat edilmesi gerekenler;
Vücut agirligi kayiplarinin siddetlenmesi durumunda protein ihtiyacinda artis görülmektedir.
Yagli yiyecekler inflamasyondaki kimyasal mediatörleri artirdigi için beslenme de balik, derisiz tavuk ve hindi kirmizi et yerine tercih edilmelidir.
Yagli baliklar, özellikle omega-3 yag asitlerinden zengin olduklari için inflamasyonu azaltmaya yardimcidir.
Çig sebze ve meyvelerin tüketimi enfeksiyonlar göz önünde bulundurularak engellenmektedir. Siskinlik, gaz ve karin agrisinada neden olabilirler.
Pismis meyve ve sebzeler ,kabugu soyulmus meyveler daha kolay tolere edilebilmektedir.
Laksatif etkili üzüm, kayisi, erik gibi besinlerin tüketilmemelidir.
Gaz yapici besinler örnegin kuru baklagiller dikkatli pisirilerek tüketilmesi önerilmektedir.
Hastaligin nüksettigi dönemlerde baharatli yiyecekler tolere edilmekte zorlanir ve tahris olan sindirim sisteminin daha yipranmasina neden olur.
Hastaligin nüksettigi dönemlerde baharatli yiyeceklerin tüketiminin kisitlanmasi semptomlari azaltir.
Vücudun dehidrate olmasini önlemek için bol sivi tüketimine özen gösterilmelidir.
Posa miktari düsük beslenme GIS rahatlamasina yardimci olacaktir.
Muz, patates,beyaz ekmek,avokado,makarna gibi posa içerigi düsük besinleri tercih edebilirsiniz.
Ögün sayisini arttirip, ögün yogunlugunu azaltmak yani porsiyon küçültmek semptomlari azalmasina yardimci olur.
Besinlerin ülseratif kolite etkileri bireysel farkliliklar göstermektedir, burada besin takibini iyi yapip besln kaydini tutmak, buna göre bir beslenme plani olusturmak büyük kolaylik saglar.
Alkol, kahve, gazli içecekler tüketilmemelidir. Gastrointestinal sistemdeki gazin ve harabiyetin azaltilmasinda yardimci olur.
Yapilan bir çalismaya göre dondurma, margarin, paketlenmis ekmek ve daha pek çok islenmis gidada raf ömrünü artirmak için kullanilan emülsifiyeler bagirsak inflamasyonuna neden olabilir.
Seker ve yag içerigi yüksek paketlenmis gidalar gastrointestinal sistemin tahribatina neden olurken ishal riskini arttirir.
Süt ürünleri gastrointestinal sistemde gaz problemlerini yol açabilmekte hastaligin nüksettigi dönemlerde süt ürünleri tüketimini azaltmak gerekmektedir.
Yagli tohumlar posa, yag ve besin ögelerinin zengin kaynaklaridir. Ancak özellikle iyi çignenmemeleri gastrointestinal sistemin tahris olmasina ve ülseratif kolit semptomlarinin agirlasmasina neden olabilir. Pürüzsüz sekilde ögütülmüs ezmeleri tüketilebilir.
Ancak hastaligin nüksettigi dönemlerinde kuruyemis tüketimi sinirlandirilmasi semptomlarin hafiflemesine yardimci olabilir.
Krom, bakir, selenyum ve çinko gibi mineralleri eklenmelidir.