Çölyak hastalığı ince bağırsağın, gluten proteinine karşı ömür boyu süren ve kronikleşen alerjisi, hassasiyetidir. Vücudumuzun yeterince gıda alabilmesi, ince bağırsakta çok sayıda bulunan ve villuslar tarafından sağlanır. Çölyak hastaları glutenli yiyecekler tükettiklerinde bağırsak mukozasında alerji nedeniyle villus çıkıntıları ve kıvrımları tahrip olarak azalır ve küçülür. Böylece bağırsak yüz ölçümü gittikçe azalır ve alınan gıdalar emilemez hale gelir. Sonuçta beslenme yetersizliği, arkasından da hastalık belirtileri ortaya çıkar.
Çölyak hastalığı aslında genetik bir hastalıktır, yani kalıtsal yollarla aileden geçen bir hastalık olduğu söylenebilir.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Yiyecek Grubu
Serbest Yiyecekler
Yasaklanan Yiyecekler
İÇECEKLER
Süt, salep, ıhlamur, çay, ayran, meyve suları, limonata, gazoz, kolalı içecekler
Boza
ET, BALIK, SAKATAT, KÜMES HAYVANLARI
Hepsi
Köfte içine buğday ve çavdar unundan yapılmış ekmek konmamalı, sosis
YUMURTA ve PEYNİR
Hiçbiri
TAHILLAR
Pirinç, pirinç unu ve pirinç nişastası ile yapılmış yiyecekler, mısır unu ve mısır nişastası ile yapılmış yiyecekler, özel glutensiz (damin) unla yapılmış ekmek
Buğday, yulaf, arpa ve çavdar unu ile yapılmış her türlü yiyecek, bulgur, makarna, erişte, kuskus, bisküvi, simit, dondurma külahı, kraker, börek, pasta, çörek, irmik, yarma, ekmek, tarhana
KURUBAKLAGİLLER
SEBZELER-MEYVELER
ÇORBALAR
Sebze çorba, pirinç çorba, pirinçle yapılmış yayla çorba, mercimek ve mercimek unundan yapılmış çorba, et ve tavuk suyu ile yapılmış çorbalar, patates çorba
Şehriye çorba, un çorba, tarhana çorba, düğün çorba, unlu domates çorba, erişte çorba
YAĞLAR
Bitkisel yağlar
Çok yağlı yiyecekler, kaymak, krema, katı yağ (tereyağ, margarin), fındık, fıstık, badem, ceviz
TATLILAR
Buğday, çavdar, yulaf, arpa ve bunların unları katılmamış her türlü tatlı, şeker, bal, pekmez, lokum, komposto, hoşaf, sütlü tatlılar (buğday unu ve nişastası eklenmemiş)
Unlu tatlılar (revani, lokma, baklava gibi), kızartma tatlılar, kek, börek, çörek, pasta, puding, çikolata, gofret, kurabiye
ÇEŞNİ VERİCİ YİYECEKLER
Sirke, limon, baharatlar, domates suyu, tuz, salamura turşu
Hazır salça, ketçap, unla yapılmış soslar ve hazır satılan çeşni verici yiyecekler